สมาชิกสหกรณ์ คือ กลไกสำคัญในการพัฒนาระบบสหกรณ์ให้เข้มแข็ง
กรมส่งเสริมสหกรณ์ในฐานะหน่วยงานราชการหน่วยงานหลักในการแนะนำ ส่งเสริม กำกับ ดูแลสหกรณ์ ให้มีความเข้มแข็ง มุ่งสู่การพัฒนาระบบสหกรณ์ให้มีความมั่นคงอยู่คู่กับประชาชนชาวไทยมายาวนาน ปัจจัยสำคัญอีกด้านหนึ่งของการพัฒนาสหกรณ์ คือ การที่สมาชิกสหกรณ์ในฐานะเจ้าของสหกรณ์ทุกคนต้องพึงมีนั่นก็คือ สิทธิ หน้าที่ และบทบาท ในการควบคุมการจัดการสหกรณ์ให้ดำเนินไปสู่เป้าหมายสูงสุด บทบาทหน้าที่สมาชิกสหกรณ์ หมายถึง สมาชิกสหกรณ์ควรมีบทบาทหน้าที่ในสหกรณ์ที่ตนเป็นเจ้าของและเป็นผู้ใช้บริการ ตามระเบียบ ข้อบังคับ และกฎหมายสหกรณ์ อย่างมีส่วนร่วมและต้องตระหนักในบทบาทหน้าที่ของตนอย่างสม่ำเสมอ ตลอดจนศึกษาหาความรู้เกี่ยวกับสหกรณ์ มีความรู้ ความเข้าใจ ในบทบาทหน้าที่และสร้างความสัมพันธ์อันดีระหว่างคณะกรรมการดำเนินการ เจ้าหน้าที่และสมาชิกสหกรณ์ มีความจงรักภักดีกับสหกรณ์โดยการทำธุรกิจกับสหกรณ์ด้วยการซื้อขายสินค้าและบริการกับสหกรณ์ ทำธุรกิจสินเชื่อกับสหกรณ์ สิ่งสำคัญต้องชำระหนี้ให้กับสหกรณ์ตามกำหนดเวลา รวมถึงการให้ความร่วมมือเข้าร่วมประชุมกับเจ้าหน้าที่สหกรณ์ ติดตามความเคลื่อนไหวในสหกรณ์อย่างใกล้ชิด เพื่อควบคุมการดำเนินงานสหกรณ์ให้เป็นไปตามวัตถุประสงค์ ต้องรู้จักออมทรัพย์ โดยถือหุ้นเพิ่มและฝากเงินกับสหกรณ์อย่างต่อเนื่อง เพื่อให้ตนเองมีเงินใช้ในยามจำเป็น ส่งเสริมสนับสนุนกิจการของสหกรณ์เพื่อให้สหกรณ์เข้มแข็ง ร่วมมือกับคณะกรรมการดำเนินการเพื่อการพัฒนาสหกรณ์ให้มั่นคง ด้านสิทธิของสมาชิก สมาชิกสหกรณ์ทุกคนมีสิทธิเข้าร่วมประชุมใหญ่เพื่อเสนอความคิดเห็นหรือออกเสียงลงคะแนนในที่ประชุม สามารถเลือกตั้งและถอดถอนกรรมการดำเนินการและผู้ตรวจสอบกิจการได้ ตลอดจนมีสิทธิได้รับเลือกเป็นกรรมการดำเนินการหรือผู้ตรวจสอบกิจการของสหกรณ์ นอกจากนั้นสมาชิกสหกรณ์สามารถรับบริการทางธุรกิจและทางวิชาการจากสหกรณ์อย่างเท่าเทียมกัน ไม่ว่าจะเป็นธุรกิจรับฝากเงิน สินเชื่อหรือธุรกิจอื่นๆ เมื่อเห็นว่ามีเรื่องจำเป็นก็สามารถรวมตัวกันลงชื่อให้มีการเรียกประชุมใหญ่วิสามัญ รับทราบผลการตรวจสอบกิจการประจำปีของสหกรณ์ ซักถามและขอคำอธิบายที่ได้กระทำในที่ประชุมใหญ่ ยิ่งไปกว่านั้นสมาชิกสหกรณ์ควรได้รับความเสมอภาคในการทำธุรกิจและการรับความช่วยเหลือเกี่ยวกับสวัสดิการที่สหกรณ์กำหนด ประเด็นสำคัญในด้านการดำเนินงานของสหกรณ์สหกรณ์จะจัดสรรเงินกำไรสุทธิประจำปี เป็นเงินเฉลี่ยคืนให้สมาชิกตามส่วนที่ทำธุรกิจกับสหกรณ์ เนื่องจากการรวมซื้อรวมขายก่อให้เกิดการประหยัด ทำให้มีเงินส่วนเหลื่อมส่วนหนึ่งคืนแก่สมาชิก สหกรณ์จะนำเงินที่สมาชิกถือหุ้นนำไปลงทุนในธุรกิจต่าง ๆ ทั้งธุรกิจภายในและธุรกิจภายนอกสหกรณ์ เมื่อสิ้นปีมีกำไรสมาชิกจะได้รับเงินปันผลตามส่วนของหุ้นที่ตนเองถือในสหกรณ์ สหกรณ์จะจัดสวัสดิการจากเงินทุนของสหกรณ์ที่สะสมไว้เป็น ค่ารักษาพยาบาล และทุนการศึกษาบุตรให้สมาชิก บุตรสมาชิก จัดประชุมหารือ ฝึกอบรม เพื่อให้สมาชิกมีส่วนร่วมในการดำเนินกิจกรรมทางเศรษฐกิจและสังคม ซึ่งจะส่งผลให้เกิดการแลกเปลี่ยนเรียนรู้กัน
ด้วยเหตุนี้เองเพราะสมาชิกสหกรณ์เป็นทั้งเจ้าของและผู้ใช้บริการกับสหกรณ์ ถ้าหากการดำเนินงานของสหกรณ์ขาดความร่วมมือ ร่วมแรง ร่วมใจจากสมาชิกสหกรณ์ทุก ๆ ด้านก็จะส่งผลให้การดำเนินงานของสหกรณ์ไม่มีประสิทธิภาพเท่าที่ควร สมาชิกสหกรณ์จึงควรจะตระหนักในความสำคัญของตนเองให้มากยิ่งขึ้นตาม บทบาท หน้าที่และสิทธิ เพื่อการพัฒนาระบบสหกรณ์ให้เข้มแข็ง มั่นคงและยั่งยืนต่อไป
บทความโดย นายศักดิ์เสรี
สีแดง
ตำแหน่ง เจ้าพนักงานส่งเสริมสหกรณ์อาวุโส สังกัดกลุ่มส่งเสริมสหกรณ์ ๒
สำนักงานสหกรณ์จังหวัดลพบุรี
